چگونه حجم صدای هدفون خود را اندازه‌گیری کنیم

گوش دادن به موسیقی با حجم صدای بالا می‌تواند تجربه‌ای هیجان‌انگیز و لذت‌بخش باشد؛ اما عادت به این کار می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به شنوایی ما بزند.

طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا، کاربران باید در زمان شنیدن موسیقی به سه عامل شدت صدا، فاصله منبع صدا تا گوش و مدت زمان قرارگیری در معرض صدا توجه کنند. این سه عامل، هنگام استفاده از هدفون با حجم صدای بالا، در بدترین حالت خود قرار دارند. اما این امر بدین معنا نیست که شنیدن موسیقی با هدفون ذاتاً عملی مخرب برای شنوایی است؛ بلکه تنها کاری که لازم است هنگام استفاده از هدفون برای پیشگیری از آسیب به شنوایی انجام دهید، کم کردن صدای آن است. پزشکان اعتقاد دارند که شنیدن موسیقی با هدفون با حجم صدای حدود ۷۵ دسی‌بل، حتی به مدت چندین ساعت‌، به شنوایی هیچ صدمه‌‌ای نمی‌زند. با بالا رفتن این عدد، مدت زمان مجاز برای استفاده از هدفون نیز کاهش می‌یابد؛ تا جایی که حجم صدای بیش از ۹۰ تا ۱۰۰ دسی‌بل می‌تواند در عرض چند دقیقه صدماتی جبران‌ناپذیر به سیستم شنوایی انسان بزند. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم که پیش از استفاده از هدفون خود، حجم صدای آن را بسنجید. اما چگونه می‌توان این کار را انجام داد؟ در این مقاله، به روش‌های اندازه‌گیری حجم صدای هدفون خواهیم پرداخت.

دسی‌بل به چه معناست؟

رایج ترین واحد اندازه‌گیری حجم صدا، دسی‌بل است.

هدفون‌ها و در کل تمامی اسپیکر‌ها، مبدل‌هایی هستند که سیگنال الکتریکی را به سیگنال صوتی تبدیل می‌کنند. حجم صدای سیگنال صوتی در این تبدیل، با واحد دسی‌بل سنجیده می‌شود. بازده هدفون نسبت به میزان نیروی ورودی در این تبدیل، حساسیت (sensitivity) نامیده می‌شود. حساسیت بر اساس دسی‌بل بر یک میلی‌وات نشان داده می‌شود و در هدفون‌های موجود در بازار، از حدود ۸۰ تا ۱۲۵ دسی‌بل متغیر است.

در تصویر زیر، حجم برخی از صداهایی که در طول روز می‌شنویم با واحد دسی‌بل نشان داده شده است:

همانطور که گفته شد، استفاده از هدفون با حجم صدایی بالاتر از ۸۵ دسی‌بل، می‌تواند به شنوایی فرد صدمه بزند؛ اما اگر میزان صدا را به حدود ۷۵ دسی‌بل کاهش دهید، می‌توانید بدون نگرانی از آسیب دیدن گوش‌های خود، تا ساعت‌ها به موسیقی گوش دهید.

اما برای اندازه‌گیری حجم صدا چه روش‌هایی وجود دارد؟

روش‌های اندازه‌گیری حجم صدای هدفون

چندین راه برای اندازه‌گیری حجم صدای هدفون وجود دارد که رایج‌ترین آنها دستگاه‌های اندازه‌گیری و اپلیکیشن‌های موبایلی هستند. در پایین به این دو روش‌ خواهیم پرداخت:

۱- نرم‌افزارها

تعداد زیادی نرم‌افزار کامپیوتری برای اندازه‌گیری حجم صدا در اینترنت موجود است که با کمی جستجو می‌توانید آنها را پیدا کرده و نصب کنید. پس از نصب و اجرای این برنامه‌ها، نیاز است که یک میکروفون به کامپیوتر خود متصل کنید و با قرار دادن آن در نزدیکی ایرکاپ هدفون خود، حجم صدای پخش‌شده توسط آن را اندازه‌گیری کنید.

اپلیکیشن‌های زیادی نیز برای دستگاه‌های هوشمند مبتنی بر iOS و اندروید طراحی شده است و می‌توانید با مراجعه به گوگل پلی و اپ استور، آنها را دانلود کنید. پس از اجرای این اپلیکیشن‌ها، باید میکروفون تلفن همراه خود را در جلوی ایرکاپ هدفون خود بگیرید تا میزان صدا توسط اپلیکیشن تحلیل شده و نمایش داده شود.

دو عدد از بهترین اپلیکیشن‌ها برای این منظور، Sound Meter و Decibel Meter هستند. این دو برنامه حجم بسیار کمی دارند و از دقت اندازه‌گیری نسبتاً مناسبی نیز برخوردار هستند.

۲- دستگاه‌های سنجش حجم صدا

دستگاه‌های سنجش حجم صدا یا صداسنج (SPL Meter)، بهترین و دقیق‌ترین راه برای اندازه‌گیری حجم صدای همه چیز، از جمله هدفون‌ها هستند. این دستگاه‌ها از طریق یک میکروفون، صدا را دریافت می‌کنند و حجم آن را در نمایشگر خود نشان می‌دهند. برای اندازه‌گیری میزان صدای هدفون با این دستگاه‌ها بهتر است که پس از روشن کردن هدفون و فعال‌سازی دستگاه، میکروفون دستگاه صداسنج را به‌گونه‌ای بر درون ایرکاپ هدفون بفشارید که پد میکروفون دستگاه، فضای داخل ایرکاپ هدفون را به‌طور کامل در بر گیرد.

پس از این، حجم صدا با واحد دسی‌بل بر روی نمایشگر دستگاه نشان داده می‌شود. برای اطمینان از درستی این اندازه‌گیری، پیشنهاد می‌کنیم که آن را چند بار با حجم صدای متغیر و با چند موسیقی مختلف تکرار کنید. این امر علاوه بر افزایش دقت اندازه‌گیری، به شما در درک بهتر نسبت مقدار ولوم دستگاه پخش‌کننده و حجم صدای خروجی در هدفونتان نیز کمک خواهد کرد. به‌عبارت دیگر، پس از انجام مکرر این کار می‌توانید میزان صدای هدفون خود را به کمک گوش و بر اساس موقعیت ولوم دستگاه پخش‌کننده‌تان حدس بزنید.

نکته مهم دیگر این است که در برخی از هدفون‌ها، با گذشت زمان و کهنگی ایرپد‌ها، حجم صدای ورودی به گوش تغییر می‌کند. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم که در صورت امکان، هر چند ماه یک بار، مجدداً میزان صدای هدفون خود را با این دستگاه‌ها بسنجید.

آسیب به شنوایی چگونه اتفاق می‌افتد؟

پروسه آسیب به شنوایی و ضعیف شدن آن معمولاً به‌مرور و بسیار آرام اتفاق می‌افتد؛ به‌طوری که احتمالاً تا زمانی که گوش‌هایتان به‌قدری ضعیف شوند که در شنیدن مکالمات روزمره دچار مشکل شوید، متوجه این امر نخواهید شد. اگر شغلی پر سر و صدا دارید یا با صدای بلند به موسیقی گوش می‌دهید، شنوایی شما زودتر از سایر افراد ضعیف خواهد شد.

زمانی که صدا با حجمی بالا وارد گوش می‌شود، سلول‌های مویی داخل گوش که وظیفه تبدیل امواج مکانیکی به سیگنال‌های عصبی را دارند، آسیب می‌بینند. اگر شنوایی شما با قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض صداهای بلند آسیب دیده باشد، راهی برای درمان مستقیم و طبیعی آن وجود ندارد. پس اندازه‌گیری و کاهش حجم صدای موسیقی و استفاده از ابزار‌های محافظت از گوش هنگام انجام کار‌های پُرصدا، برای حفظ سلامت شنوایی الزامی است.

پرسش‌های متداول

• چه حجم صدایی برای گوش دادن به موسیقی بیش از حد مجاز محسوب می‌شود؟

گوش دادن به موسیقی با حجم صدایی بالاتر از ۸۵ دسی‌بل و زمان بیش از چند دقیقه، می‌تواند به شنوایی شما آسیب بزند. با پایین آوردن بلندی صدا تا حدود ۷۵ دسی‌بل، می‌توانید تا ساعت‌ها بدون نگرانی از آسیب دیدن شنوایی‌تان به موسیقی گوش دهید.

• آیا با شنیدن موسیقی با حجم صدای بالا ممکن است که هدفون آسیب ببیند؟

بله، بالا بردن حجم صدای موسیقی به هدفونتان نیز آسیب می‌زند. البته این امر لزوماً به دلیل استفاده از حجم صدای زیاد نیست؛ بلکه می‌تواند به دلیل میزان سیگنال الکتریکی وارده به درایور‌ها نیز باشد. آسیب‌های ناشی از حجم صدای بالا به هدفون می‌تواند از ایجاد یک صدای اضافه کوچک تا سوختن کامل سیم‌پیچ درایور متغیر باشد.

با اینکه هدفون‌های ساخته‌شده توسط برند‌های معتبر معمولاً از درایور‌های بسیار مقاومی برخوردارند و احتمال آسیب به آنها کم است، اما پیشنهاد می‌کنیم که برای سالم نگه داشتن هدفون و البته شنوایی خود، همواره با ولوم کنترل‌شده به محتوای صوتی گوش کنید.

• حداکثر حجم صدای قابل تولید توسط هدفون چند دسی‌بل است؟

هدفون‌ها معمولاً قادر به تولید صدا با حداکثر حجم ۱۰۰ تا ۱۲۰ دسی‌بل هستند؛ اما در این حجم، شنوایی شما در کسری از دقیقه آسیب خواهد دید و احتمال آسیب رسیدن به هدفون نیز بسیار بالاست.

جمع‌بندی

شنیدن موسیقی با حجم صدای بالا می‌تواند بسیار لذت‌بخش باشد؛ اما این عمل می‌تواند صدماتی جبران‌ناپذیر به یکی از مهم‌ترین حواس ما، یعنی حس شنوایی بزند. به همین دلیل، پزشکان پیشنهاد می‌کنند که هنگام گوش دادن به موسیقی، صدای هدفون را بالاتر از ۷۵ دسی‌بل نبریم و در صورت بالاتر بردن حجم صدا از این مقدار، آن را در مدتی کوتاه به زیر این مقدار بازگردانیم.

دانستن نحوه اندازه‌گیری حجم صدای هدفون برای کسانی که به‌صورت مداوم از این ابزار استفاده می‌کنند، امری ضروریست؛ زیرا بدون اندازه‌گیری میزان صدای هدفون و دانستن حجم صدایی که با آن به‌صورت روزمره به موسیقی گوش می‌دهیم، ممکن است که به آسانی از آستانه مجاز تجاوز کرده و به شنوایی خود آسیب بزنیم.

فرایند اندازه‌گیری حجم صدای هدفون بسیار ساده است و ابزار‌های مورد نیاز آن نیز معمولاً رایگان هستند یا قیمت بالایی ندارند. به همین دلیل حتی افراد مبتدی نیز می‌توانند به آسانی این کار را انجام دهند.

امیدواریم که پس از خواندن این مقاله، در کنار لذت بردن از موسیقی، مواظب گوش‌های خود نیز باشید.

منبع: Audiosolace