در میان اسپیکرسازانی که در سالهای اخیر به بازار هدفون وارد شدهاند، با اختلاف، فوکال (Focal) بهترین عملکرد را داشته است و تنها در عرض چهار-پنج سال، به جایگاهی رسیده است که شاید برای برخی از هدفونسازان کهنهکار نیز دستنیافتنی باشد. اما داستان این برند از کجا آغاز شد و به کجا رسید؟
سالهای آغازین
فوکال یا Focal-JMlab، یکی از پر افتخارترین تولیدکنندگان اسپیکر و تجهیزات صوتی، در سال ۱۹۷۹، توسط مهندس و ژورنالیست حوزهی سیستمهای های-فای، ژاک ماهول (Jacques Mahul)، در شهر سن اتین فرانسه بنیان گذاشته شد.
ماهول کار خود برای ساخت درایور اسپیکر را در یک کارگاه کوچک، در گوشهای از کارخانهی پدرش آغاز کرد. پس از دو-سه سال کار، در سال ۱۹۸۲، او موفق به ساخت یک اسپیکر بوکشلف به نام DB13 شد که نام تجاری JMlab را بر خود داشت. نخستین مشتریان این محصول، آشنایان و دوستان ماهول بودند. اما DB13 پس از مدتی راه خود را به بازار باز کرد و با استقبال خوبی از جانب موسیقیدوستان و کارشناسان روبرو شد.
با موفقیت این محصول، ماهول به شکلی جدیتر به پیشبرد ایدههای خود پرداخت و آزمایشهای خود برای بهکارگیری پلیگلس، پلیکولار و کولار را به سرانجام رساند و شروع به استفاده از این مواد در ساخت درایورهای جدید کرد. این دستاوردها در کنار تصمیمهای تجاری درست و بهموقع، موجب شد که فوکال در همان دههی ۸۰، به نامی معتبر در عرصهی اسپیکرهای های-اند بدل شود.
در اواخر همین دهه، این شرکت به بازار اسپیکرها و سیستمهای صوتی خودرو نیز وارد شد.
دههی ۹۰
رشد و پیشرفت استثنایی فوکال، با اضافه شدن ژرار کرتیان (Gérard Chrétien)، سردبیر نشریهی لودیوفیل (L’Audiophile)، سرعت بیشتری به خود گرفت. ماهول، کرتیان و سایر اعضای تیم، تلاش کردند محصولات خود را بیش از پیش با خواستههای شنوندگان تطبیق دهند و این تصمیم نتیجهی بسیار مطلوبی برای آنها در پی داشت. درآمد شرکت از ۹ میلیون یورو در سال ۱۹۹۲، به ۲۶ میلیون یورو در سال ۲۰۰۰ رسید. علاوه بر آن، در طول این سالها فوکال به مهمترین برند اسپیکرساز فرانسه بدل شد.
اما ماهول اهداف بزرگتری در سر داشت و تنها به بازار داخلی فرانسه قانع نبود. پس شروع به صادر نمودن اسپیکرهایش به اروپا، آسیای جنوب شرقی و آمریکای شمالی نمود.
ساخت اسپیکرهای خارقالعادهای نظیر Grande Utopia در سال ۱۹۹۵ و کسب جوایز بینالمللی نیز به تثبیت موقعیت این برند در سراسر جهان کمک شایانی نمود.
دههی ۲۰۰۰
نیمهی نخست دههی ۲۰۰۰، برای فوکال سالهای پر مشغلهای به حساب میآید.
این دهه با یک رخداد شیرین برای این کمپانی آغاز شد. پس از حدود ده سال کار در زمینهی سیستمهای صوتی خودرو، این شرکت موفق به کسب جایزه در رقابت معتبر Car Audio IASCA شد.
یک سال بعد، در سال ۲۰۰۲، فوکال با راهاندازی یک خط تولید جدید به نام Focal Professional وارد عرصهای جدید شد: اسپیکرهای مانیتورینگ و استودیویی. عرصهای که موجب نفوذ بیشتر و بیشتر کمپانی در بازارهای بینالمللی شد و شمار کاربران محصولات شرکت را افزایش داد.
در سال ۲۰۰۳، Focal شروع به همکاری با آژانس طراحی Pineau & Le Porcher نمود و این تصمیم، تاثیر شگرفی بر پیشرفت کمپانی گذاشت. این آژانس مشهور با کمک طراح فوکال یعنی سایمون متیوز (Simon Matthews)، الگویی از طراحی ظاهری را برای محصولات ایجاد کرد که نه تنها به امضای شرکت بدل شد و آن را از خیل اسپیکرسازان دیگر جدا نمود، بلکه موجب هماهنگی بیشتر اسپیکرها با فضای داخلی منازل خریداران شد.
در همین سالها، ابتدا نام Focal-JMlab برای محصولات خانگی برگزیده شد، اما در سال ۲۰۰۲، تصمیم بر این شد که همهی محصولات تنها نام Focal را بر خود داشته باشند و بس.
هر چقدر نیمهی اول این دهه پر اتفاق بود، نیمهی دوم آرام طی شد و دیگر خبری از اتفاقات اساسی نبود و شرکت بر ساخت محصولات با کیفیتتر برای مخاطبان گستردهتر تمرکز نمود. محصولاتی نظیر سری Dôme، Chorus، Electra، اسپیکر مانیتورینگ SM9 و سری محصولات K2 Power.
۲۰۱۰ تا امروز
در سال ۲۰۱۱، Focal/JMlab با کمپانی بریتانیایی Naim Audio ترکیب شد. این دو کمپانی، با وجود اتحاد، هر یک به طور جداگانه مدیریت میشدند و استقلال خود را حفظ کردند. اما دو-سه سال بعد، هر دو شرکت جزئی از هولدینگی به نام Vervent Audio Group شدند و این هلدینگ هر دو شرکت را مدیریت مینمود. ژاک ماهول، تا پایان سال ۲۰۱۴ در سمت معاون هیئت مدیره باقی ماند و پس از آن فوکال را ترک کرد.
اما جدای از این اتفاقات داخلی، این سالها برای فوکال، سالهای بسیار پر ثمر و تاثیرگذاری بودند.
نخست اینکه در سال ۲۰۱۲، این شرکت فرانسوی، با هدفون پرتابل Spirit One وارد بازار هدفون شد.
حرکت فوکال در عرصهی هدفون، آرام و آهسته بود و با هدفونهای دیگری نظیر Spirit Classic و Spirit Professional در سال ۲۰۱۳ و Sphear در سال ۲۰۱۵ پی گرفته شد. با آنکه این هدفونها از کیفیت بسیار خوبی برخوردار بودند و نظر مساعد کاربران و کارشناسان را بر انگیختند، اما نتوانستند فوکال را به صف اول هدفونسازان تراز اول بیاورند.
امری که سرانجام در سال ۲۰۱۶ و با عرضهی دو هدفون های-اند پشت باز Utopia و Elear رقم خورد. این دو هدفون، بهخصوص Utopia، به رغم قیمت سرسامآور ۴۰۰۰ دلاریاش، به عنوان یکی از بهترین هدفونهای جهان قلمداد شد و تمام شک و شبههها در مورد توانایی فوکال برای ساخت هدفونهای درجه یک را بر طرف کرد.
یک سال بعد، در سال ۲۰۱۷، افزون بر مدلهایی همچون Clear و Spark، یک ایرفون وایرلس به نامهای Spark Wireless و یک هدفون وایرلس به نام Listen Wireless نیز به جمع محصولات شرکت اضافه شدند تا فوکال از انقلاب بیسیم عقب نماند.
سرانجام به سال ماههای اخیر میرسیم. زمانی که در آن Elegia به عنوان برترین هدفون پشت بستهی کمپانی به بازار عرضه شد. البته این جایگاه، چند ماه بیشتر دوام نداشت و دو هفته پیش به مدل سه هزار دلاری Stellia اعطا شد.
علاوه بر تمامی این هدفونها، در نه سال اخیر، Focal محصولات درخشانی همچون سری اسپیکرهای Kanta، اسپیکرهای مانیتورینگ سری Shape، آمپ/دک Arche، ساندبار Dimension و … را به جهان عرضه کرده است و با شرکتهای خودروسازی نظیر پژو همکاری نموده است.
امروز، فوکال نه فقط یکی از مهمترین اسپیکرسازان جهان، بلکه یکی از مهمترین هدفونسازان جهان نیز به حساب میآید و خبر عرضهی هر هدفون جدیدی از این شرکت، توجه هدفوندوستان را به خود جلب مینماید.
درآمد این کمپانی در سال ۲۰۱۶ چیزی در حدود ۵۳ میلیون یورو بوده است که از این رقم، حدود ۳۰ درصد از بازار داخلی و ۷۰ درصد از بازار خارجی به دست آمده است. حدود ۲۳۰ نفر در کارخانهی این شرکت در سن اتین فعالیت میکنند و محصولات رده بالا را تولید میکنند. تولید بیشتر محصولات اقتصادی و ارزانقیمتتر کمپانی نیز در کارخانهی چین صورت میگیرد.