اگر بخواهیم به دور از هر گونه تعصب، مهمترین شرکت هدفونسازی تاریخ را برگزینیم، بدون شک آن شرکت سنهایزر (Sennheiser) خواهد بود. شرکت آلمانی که بیش از ۷۰ سال از آغاز فعالیتش میگذرد و در طول این سالهای طولانی، هیچگاه ذرهای از درخشش و فروغ دستاوردهایش کاسته نشده است. اینکه پر فروشترین هدفون تاریخ و برترین هدفون تاریخ از ساختههای سنهایزر هستند، شاهدیست روشن بر این مدعا.
اما سنهایزر از کجا آغاز کرد، چگونه پا گرفت و رشد نمود و چگونه در هر دهه یک گام به جلو رفت؟
سالهای آغازین
داستان کمپانی سنهایزر الکترونیک از سال ۱۹۴۵ و تنها چند هفته پس از پایان جنگ جهانی دوم آغاز شد. یعنی زمانی که مهندس برق ۳۳ ساله، دکتر فریتز سنهایزر، برای رهایی از بیکاری که در جریان جنگ و ورود ارتش انگلیس به آلمان گریبانگیر او شده بود، به دنبال راهی میگشت. چارهای که برای حل این مشکل برگزید، راهاندازی یک کارگاه و آزمایشگاه بود. از این رو، با همکاری هفت مهندس دیگر که در دانشگاه هانوفر همکار او بودند و با استفاده از پسانداز شخصی خود، در حوالی شهر هانوفر، کارگاهی با نام Laboratorium Wennebostel (که به صورت مخفف به آن Lab W گفته میشد) تاسیس نمود. آنها فعالیت خود را با کار بر روی برخی ابزار و تجهیزات اندازهگیری باقیمانده از حضور انگلیسیها و تبدیل این ابزار به ولتسنج آغاز کردند. حاصل کار هفت ولتسنج بود که هر هفت دستگاه را کمپانی زیمنس خریداری نمود.
مدتی بعد و در سال ۱۹۴۶، زیمنس مجدداً با سنهایزر تماس گرفت و از او خواست یک مدل میکروفون که پیشتر در ایستگاههای رادیویی استفاده میشد و به دلیل جنگ، کارخانهی تولیدکنندهی آن تعطیل شده بود را بازتولید کند. سنهایزر و مهندسان این شرکت با پذیرش این سفارش و با الگوگیری از میکروفون اصلی، شروع به ساخت میکروفون کردند و در نهایت موفق به تولید مدل DM 1 شدند. آنها روند تولید میکروفون را در سال ۱۹۴۷، با ساخت مدل بهبود یافتهی DM 1، یعنی DM 2 ادامه دادند.
دو سال بعد و در سال ۱۹۴۹، با موفقیت نسبی دو مدل تولید شده برای زیمنس، فریتز سنهایزر تصمیم گرفت محصولات تولیدی کارخانهی کوچکش را با نام خود کمپانی یعنی Lab W به بازار عرضه کند. هر چند که کماکان بخش اصلی مراودات تجاری آنها با کمپانی زیمنس انجام میگرفت.
فریتز سنهایزر به خوبی از این امر آگاه بود که دست یافتن به استقلال کامل و تثبیت موقعیت شرکت، نیاز به ایدههای نابتر و کار بیشتر داشت. پس با شور و قدرت بیشتری به کار ادامه داد و تا سال ۱۹۵۵، شرکت را به شکلی چشمگیر به پیش راند. محصولاتی مانند میکروفون مدل DM 4 که از قابلیت نویز کنسلیشن برخوردار بود و یا میکروفون خبرنگاری مدل MD 21 که تا سالها جز پر فروشترین میکروفونهای رادیو و تلویزیون بود، حاصل این سالها بود. اکنون سنهایزر حدود ۲۵۰ کارمند داشت و محصولات متعددی از قبیل تجهیزات زمینشناسی، میکروفون، میکسر، آمپلیفایر و … را تولید میکرد و با شرکتهای بزرگی همچون گروندیگ و تلفونکن همکاری تجاری داشت. سرانجام در سال ۱۹۵۸، نام این کمپانی، از Lab W به Sennheiser Electronic تغییر کرد.
دههی ۱۹۶۰
بهتدریج، در دههی ۶۰ میلادی، برند سنهایزر به نامی آشنا در عرصهی تجهیزات صوتی بدل شد و تولید محصولات بسیار پرفروشی همانند میکروفون مدل MD 421، به این مساله کمک شایانی کرد. اما شاید مهمترین محصول این شرکت در این دهه، هدفون مدل HD 414 باشد. هدفونی که در سال ۱۹۶۸ به بازار آمد و نخستین هدفون پشت باز جهان محسوب میشد. با این که در ابتدا سنهایزر چندان از فروش این محصول اطمینان نداشت و تنها ۵۰۰۰ قطعه از آن تولید کرد، اما معرفی این هدفون بازار هدفون را عمیقاً متحول کرد و با بازتولید صدایی طبیعیتر و بازتر نسبت به سایر هدفونهای موجود در بازار، میلیونها کاربر را شیدای خود کرد. تنها تا پایان سال ۱۹۶۹، بیش از ۱۰۰ هزار عدد از آن فروخته شده بود و در کل، بیش از ۱۰ میلیون عدد از این مدل به فروش رفت. HD 414، کماکان پر فروشترین هدفون تاریخ محسوب میشود.
دههی ۱۹۷۰
در دههی ۷۰، به رغم حکمفرمایی شرکتهای ژاپنی در بازار، سنهایزر با وجود قیمت بالاتر محصولاتش، سهم بیشتر و بیشتری از بازار را در اختیار گرفت و شعبههای فروشش را در تمام جهان گستراند. در سال ۱۹۷۷، سنهایزر در پاسخ به نیاز روزافزون بازار، دومین شعبهی تولید خود را در هانوفر تاسیس کرد و در همین سال، نخستین هدفون الکترواستاتیک پشت باز جهان، یعنی مدل Unipolar 2000 را به بازار عرضه کرد که ستایش بسیاری از صاحبنظران را برانگیخت.
دههی ۱۹۸۰
سالهای دههی ۸۰، سالهایی بودند که طی آنها، سنهایزر وارد بازار تجهیزات هواپیمایی شد و همچنین شروع به تولید میکروفونهای بیسیم، گسترش تکنولوژی حذف نویز و سمعکهای پیشرفتهتر کرد. اما مهمترین اتفاق این دهه برای سنهایزر، در سال ۱۹۸۲ به وقوع پیوست. در این سال، فریتز سنهایزر، مدیریت شرکت را به پسرش، دکتر یورگ سنهایزر (Jörg Sennheiser) سپرد.
اتفاق مهم بعدی، در سال ۱۹۸۷ رخ داد. یعنی زمانی که در پنجاه و نهمین دورهی جوایز اسکار، آکادمی اسکار، به خاطر میکروفون شاتگان مدل MKH 816، “جایزهی فنی و علمی” را به به فریتز سنهایزر اعطا کرد. این میکروفون به همراه مدل MKH 416، تا سالها از انتخابهای اصلی هالیوود به حساب میآمدند.
همچنین، نمیتوان به عرضهی هدفون روی گوش HD 25 در سال ۱۹۸۸ نیز اشاره نکرد. هدفونی که در تمام این سالها، یکی از محبوبترین هدفونها در میان صدابرداران، مهندسان صدا و دیجیها بوده است.
دههی ۱۹۹۰
دههی ۹۰، از بسیاری جهات، از مهمترین سالهای حیات شرکت سنهایزر محسوب میگردد. دههای که از آغاز همراه با گامهایی اساسی و درست بود. گامهایی که بدون شک، در تثبیت هر چه بیشتر نام و اعتبار کمپانی نقش پر رنگی ایفا کردهاند.
در نخستین قدم، در سال ۱۹۹۱، سنهایزر به خرید کمپانی گئورگ نویمن (Georg Neumann) که از معتبرترین شرکتهای تولیدکنندهی میکروفونهای استودیویی بود، دست زد و در نتیجه، سلطهی خود در بازار میکروفون را دو چندان ساخت.
قدم بعدی و شاید مهمترین اتفاق بازار هدفون در دههی ۹۰، عرضهی هدفون الکترواستاتیک Orpheus HE90 بود. هدفونی که در هنگام ساخت آن، مهندسان سنهایزر تنها یک هدف داشتند: ساخت بهترین هدفون جهان، بدون توجه به هزینهی نهایی. نتیجه، حقیقتاً بهترین هدفون جهان بود و به ادعای بسیاری از صاحبنظران، میتوان آن را تا پیش از تولید جایگزین این هدفون یعنی مدل HE-1 در سال ۲۰۱۵، بهترین هدفون تاریخ هدفونسازی خواند. البته قیمت آن نیز به همین نسبت بالا بود. Orpheus به همراه آمپلیفایر لامپی همراهش ۱۶۰۰۰ دلار قیمت داشت و تنها حدود ۳۰۰ قطعه از آن تولید شد.
دو سال بعد یعنی در سال ۱۹۹۳، این شرکت هدفون HD 580، یکی از برترین هدفونهای دههی ۹۰ و یکی از به یادماندنیترین هدفونهای تاریخ را وارد بازار کرد. هدفونی داینامیک که به عقیدهی برخی کارشناسان، برای نخستین بار توانست با هدفونهای الکترواستاتیک رقابت کند و با کیفیتش، کاربران حرفهای هدفون را حیرتزده کند.
در همین سال، این شرکت، نخستین هدفون اینفرارد دیجیتال جهان، یعنی سیستم IS 850 و دو سال بعد، نخستین هدفون بیسیم ارتباط رادیویی (RF wireless) خود، یعنی مدل RS 5 را عرضه کرد.
در سال ۱۹۹۶ نیز، سنهایزر به خاطر دستاوردهایش در عرصهی فناوری بیسیم فرکانس رادیویی، جایزهی امی (Emmy) را دریافت نمود.
اما سنهایزر هنوز یک ستارهی درخشان دیگر در راه داشت. هدفونی با نام HD 600 که در سال ۱۹۹۷ به بازار روانه شد و از بسیاری جهات، شبیه نسخهی ویژهی HD 580 بود که در سال ۱۹۹۵، به مناسبت پنجاه سالگی شرکت عرضه شده بود. HD 600، با صدای طبیعی، دقیق و بینقصی که ارائه میکرد، نهتنها در زمان خود، که همین امروز نیز جزو برترین هدفونهای موجود محسوب میگردد.
سرانجام، در پایان این دهه، این کمپانی خانواده میکروفونهای Evolution را عرضه کرد که با واکنش بسیار خوب بازار مواجه شد.
دههی ۲۰۰۰
چیرگی سنهایزر بر جهان هدفون، در این دهه با معرفی دو محصول دیگر ادامه یافت. نخستین آنها، شش سال پس از HD 600، یعنی در سال ۲۰۰۳ عرضه شد. هدفونی با نام HD 650 که اگر همین امروز هم از بسیاری از صاحبنظران حوزهی هدفون بخواهید هدفونهای محبوبشان را نام ببرند، بسیاری از آنها HD 650 را در بالای فهرستشان قرار خواهند داد.
اما شگفتی اصلی سنهایزر در این دهه، مدلی دیگر بود. مدلی که در سال ۲۰۰۹ معرفی شد. هدفون مورد نظر، مدل HD 800 بود که به رغم قیمت بالایش (نسبت به مدلهای موجود در بازار)، از آنچنان سطح کیفی بالایی برخوردار بود که تقریباً تمام کارشناسان را به تحسین واداشت. دقت و وضوح بسیار بالا و دیستورشن بسیار پایین صدا، ساونداستیج بسیار وسیع و کیفیت ساخت کمنظیر HD 800، آن را به یکی از برترین انتخابهای بازار بدل کرد و به علاوه موجب ایجاد تحولی اساسی در بازار هدفونهای داینامیک شد.
سالهای اخیر
دههی ۲۰۱۰، برای سنهایزر چندان خوب آغاز نشد. در نخستین سال این دهه، فریتز سنهایزر، موسس کمپانی، در سن ۹۸ سالگی درگذشت.
با این همه، تا نیمههای دهه، شرکت با تولید محصولات گوناگونی همچون سری هدفونهای مومنتوم، به روند رو به جلوی خود ادامه داد. اما از بعد فنی، این سال ۲۰۱۵ بود که نقطهی عطف شرکت و یکی از مهمترین سالها در تاریخ هدفونسازی محسوب میشود. در این سال، سنهایزر خبر از عرضهی نسخهی بهروز شدهی دو مدل از هدفونهایش داد. یکی HD 800S که نمونهی بهبود یافتهی مدل HD 800 بود و دیگری مدل HE 1 که نسخهی نوینی بود از Orpheus. در هنگام خلق HE 1، اینبار هم مانند سال ۱۹۹۱ و خلق Orpheus، هدف مهندسان سنهایزر، خلق بهترین هدفون جهان بود. منتها با دانشی بسیار پیشرفتهتر و وسیعتر از سال ۱۹۹۱٫ و همانطور که قابل حدس بود، نتیجه دقیقاً همان چیزی بود که وعده داده شده بود. اما جدای از کیفیت صدا و ساخت حیرتآور HE 1، آنچه بیش از همه چیز جلب توجه نمود، قیمت سرسامآور این هدفون (به همراه آمپلیفایر همراهش) بود که حدود ۵۵۰۰۰ دلار اعلام شد.
در سالهای اخیر، به جز موارد اشاره شده، سنهایزر محصولات بسیار موفقی مانند ایرفون IE800، هدفون HD 700، سری هدفونهای پرتابل HD 4 و Urbanite، هدفون پشت بستهی HD 820، میکروفون MKH 8060 و محصولات مختلف دیگری را تولید و به بازار عرضه کرده است.
امروز، سنهایزر با بیش از ۲۷۵۰ کارمند و گردش مالی سالانهی ۶۸۲ میلیون یورویی، سهم مهمی از بازار تجهیزات صوتی را در اختیار دارد. سهمی که نتیجهی بیش از هفتاد سال تلاش مداوم و بیوقفه برای خلق محصولاتی تمامعیار و بینقص است. امری که بسیاری از محصولات ساخته شده توسط این شرکت، شاهد آن هستند.